Trauma in het kort
- Een trauma is het meemaken van een zeer ingrijpende en heftige gebeurtenis die vaak een blijvende indruk achterlaat.
- Trauma kan angst, depressie of derealisatie veroorzaken.
- Trauma wordt vaak behandeld door middel van EMDR.
Wat is trauma?
Een trauma is het meemaken van een zeer ingrijpende en heftige gebeurtenis die vaak blijvende indruk en in veel gevallen lichamelijke of psychische klachten achterlaat. Een traumatische gebeurtenis kan bijvoorbeeld een verkeersongeval zijn, maar ook seksueel misbruik, oorlogsgeweld, of ander lichamelijk geweld. Ook als je getuige bent geweest van een ander die dit overkwam, of hebt vernomen dat een naaste iets zeer ernstigs is overkomen, kun je een trauma oplopen.
De mate waarin een gebeurtenis traumatisch is, is niet alleen afhankelijk van de gebeurtenis zelf. Hierin is bijvoorbeeld ook de veerkracht van de persoon, een steunend sociaal netwerk en hoe de verwerking van het trauma plaatsvindt van groot belang. Herhaling van trauma heeft daarnaast een grotere impact dan wanneer dit eenmalig gebeurt. In onderzoek is ook duidelijk aangetoond dat hoe jonger het slachtoffer is ten tijde van de traumatische gebeurtenis, hoe groter de kans is dat hij of zij op latere leeftijd psychische klachten ervaart. Dit geldt bovenal voor seksueel misbruik, omdat dit een zeer ernstige inbreuk op het veiligheidsgevoel van het kind is, dat juist in de eerste jaren essentieel is voor veilige hechting. We spreken in deze gevallen van vroegkinderlijk trauma.
Wat zijn de gevolgen van trauma?
Psychische problemen na een trauma zijn heel divers. De reactie neemt soms de vorm aan van een depressie. Andere veelvoorkomende reacties zijn angst, prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen. In de meeste gevallen gaat het om een combinatie van verschillende problemen. Met name vroegkinderlijk trauma kan ook veel invloed hebben op de ontwikkeling van de persoonlijkheid. De ervaren onveiligheid kan bijvoorbeeld het vermogen aantasten om gezonde relaties met anderen aan te gaan. Deze persoonlijkheidsproblemen komen vaak op elk levensgebied tot uiting, dus zowel op je werk als in intieme relaties, vriendschappen, etc.
In zeer ernstige gevallen kan er als reactie op het trauma depersonalisatie of derealisatie ontstaan. Hiermee bedoelen we de ervaring dat je voor je gevoel ineens loskomt van je eigen lichaam en het van een afstand waarneemt, of dat juist de wereld om je heen ineens heel vreemd aanvoelt. Dit soort ervaringen duren vaak even en gaan dan vanzelf weer voorbij. Zeer uitzonderlijk is het wanneer mensen als reactie op het trauma een of meer andere persoonlijkheden creëren. Het psychisch functioneren is dan ernstig verstoord. De belangrijkste oorzaak hiervoor is vroegkinderlijk trauma in combinatie met emotionele verwaarlozing in de nasleep van het trauma.
Wanneer hulp zoeken?
Als jij een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt en je merkt hier nog altijd veel last van te hebben, is het verstandig om dit eens met een psycholoog te bespreken. Het kan zijn dat je klachten passen bij een normaal verwerkings- of rouwproces, maar als het lang aanhoudt kan er meer aan de hand zijn. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan steeds terugkerende nachtmerries, een continue alertheid en hevig schrikken van geluiden, het vermijden van plaatsen en gedachten, concentratieverlies, de gebeurtenis steeds herbeleven of niet kunnen slapen.
Ongeveer 80% van de mensen maakt ooit in hun leven een traumatische gebeurtenis mee. Tien procent daarvan ontwikkelt PTSS. De helft van de mensen zoekt geen hulp.
Een veelgebruikte behandelmethode bij psychotrauma of PTSS is (EMDR). Bij deze methode doe je een taak die belastend is voor je werkgeheugen, terwijl je actief probeert terug te denken aan de traumatische gebeurtenis.
Andere veelgebruikte behandelmethoden zijn Imaginaire Exposure, cognitieve gedragstherapie, psychotherapie en Narratieve Exposuretherapie.
Wat zijn DSM stoornissen?
Psycholoog.nl biedt onverzekerde zorg en werkt niet met stoornissen. We luisteren naar jouw verhaal en leveren daar maatwerk bij. Een label als 'stoornis' vinden we daar niet helpend bij. Lees meer over onze visie op zorg.
Wanneer jij verzekerde zorg krijgt (zorg die valt onder de basisverzekering) is een van de voorwaarden dat er een DSM-stoornis wordt vastgesteld. De DSM-5 is het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen. In de DSM-5 zijn meerdere classificaties opgenomen die met trauma te maken hebben. Onderaan de pagina vind je de verschillende classificaties.
